Alıcı Dili Destekleyici Etkinlikler

Çocuğa ilk sözlü ifadeleri öğretirken onun her gün içinde bulunduğu ortamdaki olaylar ve nesneler dikkate alınmalıdır. Sözcük, çocuğa ait günlük işler, sevdiği oyuncaklar, yiyecekler ve hayvanlar göz önüne alınarak seçilmelidir.

A. Çocuğun Günlük Yaşam içindeki Kavranılan Tanımasına ilişkin Etkinlikler

1. Yemek sırasında yemek hakkında konuşulup çocuk yemeğini yerken1 her nesneye dikkati çekilerek daha kolay isimlendirmesi sağlanabilir, ismi söylenen nesnenin gösterilmesi çocuğun daha kolay öğrenmesine yardımcı olacaktır.
2. Çocukla birlikte alışverişe gidildiğinde orada bulunan yiyecekler hakkında konuşulabilir.
3. Çocukla birlikte yoğrulabilen maddelerden çeşitli yiyecek figürleri yapılabilir. Çocuğun sevdiği yiyeceklerin tercih edilmesi öğrenmesini kolaylaştıracaktır.
4. Çocuğun yoğurma maddelerinden yapmış olduğu modeller alışveriş oyununda kullanılabilir. Bu oyun için tahta blok ve karton kutulardan yararlanılır. Dükkan sahibi ve müşteri rolleri dönüşümlü olarak çocuklar ve yetişkinler arasından seçilir.
5. Dergilerden kesilmiş ya da yetişkinlerin çizdiği resimlerden oluşan yiyecekleri tanıtan bir kitapçık hazırlanabilir.
6. Çocuğun giyinip soyunduğu zamanlarda kullandığı giysiler yetişkin tarafından isimlendirilebilir.
7. Giysiler yerleştirilirken çocuktan yardım etmesi istenebilir. Çocuğa giyim eşyalarından biri verilerek ismi söylenir. Daha sonra iki ya da üç giyecek seçilerek bunların isimleri sorulabilir.
8. Çeşitli giysiler (elbiseler, pantolonlar, bluzlar, etekler v.s.), aksesuarlar (şapkalar, kemerler, eldivenler, kolyeler, yüzükler vs.) kullanılarak aile bireyleri, yakın çevredeki tanıdık kişiler canlandırılır. Giyinme oyunu sırasında giysilerin isimleri tekrarlanır ve çocuktan da giysilerin isimlerini söylemesi istenebilir.
9. Kağıt bebekler ve bunların giysilerinden oluşan bir bebek oyunu takımı hazırlanır veya satın alınır. Çocukla birlikte bu giysiler bebeklere giydirilip, çıkarılabilir ve oyun sırasında giysilerin isimleri söylenebilir.
10. Çamaşır yıkama ve çamaşır asma oyunu düzenlenerek, bebek boyu ve yetişkin boyu giysileri çocuğun yıkarken ve asarken isimlendirmesi sağlanacak şekilde oyun sürdürülür. Bir kukla kullanılarak, kuklanın çocuğa yönerge vermesi şeklinde,oyun çeşitlendirilebilir. Örneğin; “Bebemin eteğini yıka”veya “Elbiseni ipe as” gibi.
11. Çocuk, hangi oyuncaklarla oynarsa oynasın oyuncakların isimleri söylenir. Aynı oyuncaklarla farklı mekanlarda oynaması sağlanır. Aynı oyuncağın birçok değişik şekli olabileceği de belirtilmelidir. Örneğin; çeşitli tipte bebekler, değişik renk ve şekillerde arabalar, kamyonlar gibi.
12. Çocukla birlikte çeşitli meyve resimlerinden oluşan bir albüm hazırlanır. Bu resimlerdeki meyvelerin isimleri söylenerek çocuğa tanıtılır. Çocuktan ismi söylenen meyveyi bulması istenebilir.
13. Günlük yaşam içinde evde kullanılan ya da çocuğun kullandığı nesneler hakkında konuşulur. Nesnelerin, çocuğun bildiği nesneler içinden seçilmesine dikkat edilmelidir.
14. Çocukla taklidi oyunlar oynanabilir. Örneğin; kaşıklar, bardaklar, tabaklar, koltuklar, masalar vb. kullanılarak oynanan evcilik oyununda oyuncakların isimleri söylenerek çocuğun da isimlendirmesi sağlanabilir.
15. Çocuğun günlük yaşamda kullanılan nesneleri tanıması ve isimlendirebilmesi için bilinen nesneler bir torbaya koyulur ve çocukla birlikte torbadan nesne seçip, nesneyi tanıma ve isimlendirme oyunu oynanabilir. “Bak, bu bir kaşık”, “Bok şimdi de bir anahtar buldum” gibi isimlendirmeler yapılır. Eğer çocuk torbadan seçtiği nesnenin ismini bilemezse, hepsi torbadan çıkarılıp isimleri tekrarlanabilir. Çocuğa yeniden denemesi için fırsat verilir. Oyuna çocuğun tanıdığı iki veya üç nesne ile başlanarak, yavaş yavaş sayısı artırılabilir.
16. Çocuğa hayvanları tanıtmak için hayvanat bahçesine gezi planlanarak hayvanların isimleri söylenebilir ve çıkardıkları sesler taklit edilebilir.
17. Çocukla birlikte hayvanların resimleri çizilebilir veya dergilerden hayvan resimleri kesilerek bir tanıtım kitabı hazırlanır.
18. Çeşitli bul-yap oyunları ile çocuğa hayvanlar, taşıtlar, meyveler, giysiler, meslekler, giyecekler vb. tanıtılır, isimleri öğretilir ve çocuktan da isimlendirmesi istenir.
19. Çocuğun taşıtları tanıması için oyuncak arabalar, otobüsler, kamyonlar, trafik işaretleri, köprüler, yollar kullanılarak oyunlar düzenlenebilir.
20. Çocuğun yiyecekleri ve yyiyecekleri ve yullanılan malzemelerin isimlerini öğrenmesi için evcilik köşesinde kullanılan materyallerle çeşitli etkinlikler düzenlenebilir. Yiyecek ve içecekler çocuğa gösterilerek isimlendirmesi istenebilir.

Yazan: Yağmur Ecem SU